10 οφέλη της μουσικής στην ανάπτυξη των παιδιών
2020-04-08
Η μουσική είναι παρούσα και επηρεάζει το παιδί από την εμβρυϊκή ηλικία μέσα από το άκουσμα του χτύπου της καρδιάς, τη φωνή της μητέρας, τους ήχους που παράγει το σώμα της, τους εξωτερικούς ήχους που ακούγονται μέχρι τον αμνιακό σάκο. Για το λόγο αυτό, ο άνθρωπος έχει μια έμφυτη εξοικείωση και αγάπη για τη μουσική που τον συνδέει μαζί της με ένα μαγικό τρόπο.
Η επαφή με τη μουσική μέσα από ποικίλα μουσικά ερεθίσματα από μικρή ηλικία έχει συνδεθεί με την καλή ακαδημαϊκή πορεία. Κι αυτό γιατί η μουσική επιδρά σε πάρα πολλούς και σημαντικούς τομείς για την ανάπτυξη του παιδιού. Πολλές είναι οι ικανότητες που καλλιεργούνται και θέτονται σε λειτουργία κατά την επαφή με τη μουσική και πολλές φορές απαιτείται να λειτουργούν ταυτόχρονα, όπως είναι η όραση, η ακοή, ο συντονισμός των κινήσεων, η αναγνωστική ικανότητα, η κριτική σκέψη και η φαντασία.
Παρακάτω, παρουσιάζονται πιο συγκεκριμένα 10 οφέλη της μουσικής στην ανάπτυξη του παιδιού:
1. Η μουσική διεγείρει τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μάθηση, τα μαθηματικά, τη συναισθηματική νοημοσύνη και προκαλεί αλλαγές σε αυτές. Για αυτό το λόγο σε συγκρίσεις που έχουν γίνει ανάμεσα σε εγκεφάλους μουσικών και μη μουσικών ανθρώπων, παρουσιάζονται διαφορές στις παραπάνω εγκεφαλικές περιοχές.
2. Η μουσική βελτιώνει τη μνήμη αλλά και την εστίαση της προσοχής. Μέσα από το τραγούδι, τη χορογραφία ή το παίξιμο μιας μελωδίας δίνεται η ευκαιρία στο παιδί να εξασκήσει τη μνήμη του αλλά και να καλλιεργήσει την ικανότητα εστίασης της προσοχής σε ένα συγκεκριμένο στόχο.
3. Η επαφή με τη μουσική ενισχύει και καλλιεργεί τη δημιουργικότητα, μια δεξιότητα ιδιαίτερα χρήσιμη για τη ζωή του ανθρώπου. Ενεργοποιώντας τη φαντασία και τον αυτοσχεδιασμό, η μουσική ενισχύει το παιδί να κατανοήσει ότι κάθε πρόβλημα έχει παραπάνω από μία λύσεις και κάθε ερώτηση παραπάνω από μία απαντήσεις, αποβάλλοντας τη νοοτροπία του σωστού- λάθους που συχνά εγκλωβίζει τα παιδιά και τα περιορίζει. Ακόμη, έχει βρεθεί ότι η επαφή με τη μουσική ενισχύει την επικοινωνία του δεξιού και του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου διευκολύνοντας έτσι τον συνδυασμό νέων πληροφοριών με πολλούς και πρωτότυπους τρόπους.
4. Μέσα από μουσικοκινητικές δραστηριότητες καλλιεργείται η λεπτή και αδρή κινητικότητα του παιδιού. Μέσα από οργανωμένες/ σχεδιασμένες δραστηριότητες, αυθόρμητο μουσικοκινητικό παιχνίδι ή μαθήματα εκμάθησης μουσικού οργάνου, μπορούν να καλλιεργηθούν η χωρο-χρονική αντίληψη του παιδιού, ο έλεγχος του σώματος, η ισορροπία, η αίσθηση του προσανατολισμού, ο συντονισμός κινήσεων.
5. Μέσα από τη μουσική συνειδητά ή ασυνείδητα καλλιεργούνται γλωσσικές, μαθηματικές και φυσικές ικανότητες του παιδιού. Το παιδί έρχεται σε επαφή με τη σημειολογία της μουσικής, την ανάγνωση και τη «γραφή» της, με ρυθμούς, κλίμακες, συγκεκριμένα μοτίβα, χρόνους, παύσεις, κλάσματα καθώς και με φυσικά φαινόμενα όπως οι δονήσεις των χορδών που παράγουν ήχους.
6. Η μουσική καλλιεργεί στο παιδί δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης ενός ήχου, ενός ρυθμού, μιας μελωδίας, ενός ομιλητή, ενός φίλου ή του δασκάλου που παραδίδει μάθημα στην τάξη.
7. Η επαφή με τη μουσική συμβάλλει στην καλή ψυχική υγεία του παιδιού. Το παιδί μέσα από τη μουσική έχει τη δυνατότητα να αναγνωρίσει, να κατανοήσει, να εκφράσει τα συναισθήματά του (ή και ανάποδα!) και με αυτό τον τρόπο να εκτονωθεί, να δώσει μια διέξοδο στο άγχος του, να διαχειριστεί τον πόνο. Η επαφή με τη μουσική έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει τη διάθεση, καταπολεμά αρνητικά συναισθήματα, χαλαρώνει ένα παιδί και το βοηθά ώστε να μην παρουσιάζει προβλήματα στον ύπνο, το οδηγεί στην αυτογνωσία και στην αυτοβελτίωση. Εάν η επαφή με τη μουσική συνδυαστεί με χορό ή ζωγραφική μπορεί να έχει επίσης θεραπευτικά αποτελέσματα.
8. Η μουσική πάντοτε συνόδευε τον άνθρωπο σε σημαντικές στιγμές του. Αποτελεί μια «παγκόσμια γλώσσα» που ενώνει τους ανθρώπους όλου του κόσμου. Από αυτή την οπτική, η μουσική καλλιεργεί την κοινωνικότητα ενός παιδιού, προωθεί τη συνεργασία και απαιτεί υπομονή κι επιμονή, δύο δεξιότητες οι οποίες καλλιεργούνται μέσα από την επαφή με τη μουσική και την εκμάθηση ενός οργάνου.
9. Μέσα από την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων που θέτονται σε ένα μάθημα μουσικής, μέσα από την καταβολή προσπάθειας για να φτάσει το παιδί στο επιθυμητό αποτέλεσμα καθώς και μέσα από τη δυνατότητα αυτοέκφρασης που παρέχει η επαφή με τη μουσική, καλλιεργείται η αυτοπεποίθηση του παιδιού παρέχοντάς του γερές βάσεις για τη ζωή του.
10. Η επαφή με τη μουσική και με ένα μουσικό όργανο απαιτεί συνέπεια, πειθαρχία και υπευθυνότητα προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι που έχει θέσει.
Βιβλιογραφία:
Edwards, L., Bayless, K. & Ramsey, M. (2010). Μουσική και Κίνηση. ΜΤΦ. Ζαχοπούλου, Ε., Κωνσταντινίδου Ε. Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις University Studio Press.
Δογάνη, Κ. (2012). Μουσική στην προσχολική αγωγή. Αλληλεπίδραση παιδιού-παιδαγωγού. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.
Hallam, S. (2010). The power of music: Its impact on the intellectual, social and personal development of children and young people. International Journal of Music Education, 28(3), 269-289.
Ράπτης, Θ. (2015). Μουσική Παιδαγωγική Μια Συστηματική Προσέγγιση. Αθήνα: Εκδόσεις Π. Νικολαϊδου.
Σταυρίδη, Μ. (1985). Η Μουσική στην Εκπαίδευση. Σύγχρονες Τάσεις και Αντιλήψεις. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg.